Angst is niet je vijand. Het is je vriend, een signaal van je lichaam!

Angst is niet je vijand. Het is je vriend, een signaal van je lichaam!

In de Nederlandse taal kennen we veel gezegdes en spreekwoorden over angst. Je kent een aantal vast wel of hebt het zelf wel eens gezegd.

• Angst is een slechte raadgever
• Met angst en beven
• Het angstzweet breekt me uit
• In angst en beven zitten
• De angst slaat me om het hart
• Duizend angsten uitstaan
• Ergens angstvallig voor waken

Maar wat is angst eigenlijk?

Angst is een hele normale en vaak nuttige emotie die optreedt als reactie op een (mogelijke) dreiging of gevaar. Het bereidt je lichaam en brein voor om in actie te komen tegen dat gevaar. Die actie kan zijn dat je gaat vluchten voor gevaar, gaat vechten of bevriezen. Angst is van wezenlijk belang om te overleven. Als we geen angst zouden voelen, zouden we gevaarlijke dingen kunnen doen. Dingen die onze gezondheid negatief kan beïnvloeden. ANGST BESCHERMT!!!

Ons lichaam reageert nog steeds alsof we in de oertijd leefden en de groep belangrijk was. Zonder de groep, kon je nauwelijks overleven. De groep zorgde voor voeding, warmte en veiligheid. Als we nu te maken krijgen met schaarste (bijvoorbeeld geld), gebrek aan veiligheid of de warmte van een gezin, een huis, kun je angst ervaren. 

Of die angst werkelijkheid is of alleen in jouw gedachten, maakt niet uit. Je brein reageert op dezelfde manier. Angst creëert een lichamelijke reactie: alertheid en de daaruit voortvloeiende stress. Ben je chronisch angstig en dus chronisch alert, ontstaat er chronische stress. En dat kan je ziek maken.  

Conclusie: je angst wordt problematisch als het te intens is, te vaak voorkomt of dat er geen duidelijke reden is waarom je die angst voelt. 

Wat voel je bij angst?

Bij angst kun je zowel lichamelijke als mentale reacties ervaren:

Lichamelijke symptomen:

• Hartkloppingen of versnelde hartslag
• Snelle, oppervlakkige ademhaling (hyperventilatie)
• Zweten
• Trillen of beven
• Duizeligheid
• Misselijkheid of buikpijn
• Spierspanning of gespannen gevoel
• Droge mond

Psychische symptomen:

• Gevoel van onrust of paniek
• Piekeren of doemdenken
• Gevoel dat je de controle verliest
• Derealisatie (gevoel dat de wereld onwerkelijk is)
• Depersonalisatie (gevoel dat je los staat van jezelf)

Gedragsmatige symptomen:

• Vermijden van situaties die angst oproepen
• Vluchten uit situaties
• Controle willen uitoefenen

Wat zijn mogelijke oorzaken van angst

Er is niet één specifieke oorzaak voor angst aan te wijzen. Dit is afhankelijk van je persoonlijkheid en de omgeving waarin je opgroeit. Ben je bijvoorbeeld zeer beschermd opgevoed dan kun je later angstklachten ontwikkelen. 

Hieronder een aantal factoren die kunnen leiden tot het ontwikkelen van angstklachten:

1. Erfelijke aanleg (als je ouders hebt met een angststoornis)
2. Levensgebeurtenissen (trauma, verlies, stressvolle situaties)
3. Opvoeding en leerervaringen (bijvoorbeeld als je geleerd hebt dat de wereld gevaarlijk is)
4. Persoonlijkheid (bijvoorbeeld perfectionisme of een neiging tot piekeren)
5. Lichamelijke oorzaken (zoals een schildklieraandoening of het gebruik van bepaalde medicijnen of drugs)

Angststoornissen

Soms is angst echter zo overheersend dat het een stoornis wordt. Voorbeelden hiervan zijn:

• Gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
• Paniekstoornis
• Sociale angststoornis
• Specifieke fobieën (zoals vliegangst, spinnenangst)
• Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
• Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS/dwangstoornis)

 

 

Behandeling van angst

Er zijn meerdere behandelingsmogelijkheden:

Psychotherapie (vooral cognitieve gedragstherapie – CGT)
– Helpt om negatieve gedachten en vermijdingsgedrag aan te pakken.

Medicatie
– Antidepressiva (zoals SSRI’s) worden vaak voorgeschreven bij angststoornissen.
– Kalmeringsmiddelen (zoals benzodiazepines) alleen tijdelijk vanwege verslavingsrisico.

Zelfhulp en leefstijl
– Regelmatig lichaamsbeweging, minstens 3x per week 30 minuten. Beweging verlaagt stress hormonen waaronder cortisol en verhoogt gelukshormonen. Je kunt gaan fietsen, wandelen of yoga beoefenen. Dansen op ontspannende muziek. Kijk en voel wat bij je past.

– Ontspanningstechnieken, mindfulness, ademhalingsoefeningen.

– Vermijdt alcohol, cafeïne en drugs

-Zorg voor een regelmatig leefpatroon wat betreft dag structuur en slaap ritme. Ga dus op vaste tijden naar bed en sta op een vaste tijd op. Onvoldoende slaap verergeren je angstklachten.

– Goede voeding: voldoende eiwitten, gezonde vetten, vezels en groenten.

– Eet op regelmatige tijden om bloedsuikerspiegel schommelingen te voorkomen.

– Drink voldoende.

– Praat over je angsten met mensen die je vertrouwt en waar je je veilig bij voelt.

Groepstherapie of lotgenotengroepen
– Delen van ervaringen met anderen kan steun geven.

 

Is acupunctuur effectief bij angst?

Ja, acupunctuur kan effectief zijn bij vooral milde tot matige angst klachten. De behandelingen kunnen tegelijk plaats vinden met reguliere therapie zoals medicatie of psychotherapie.

Acupunctuur is geen vervanging van reguliere medische zorg bij ernstige angstklachten, maar kan de behandeling wel ondersteunen. Hiervoor dien je dan ook altijd te overleggen met je behandelaar.

Wat is dan de werking van acupunctuur?

1. Invloed op het zenuwstelsel:

• Acupunctuur activeert het parasympatisch zenuwstelsel (rust- en herstelstand), waardoor je lichaam uit de “vecht-of-vlucht”-modus komt.

2. Afgifte van neurotransmitters:

• Kan de aanmaak van stoffen zoals serotonine, endorfine en GABA stimuleren, die ontspanning bevorderen en stemming verbeteren.

3. Vermindering van stresshormonen:

• Onderzoek laat zien dat acupunctuur het niveau van cortisol (het stresshormoon) kan verlagen.

4. Fysiologische ontspanning:

• Lichaam en geest komen vaak tot rust tijdens een sessie, vergelijkbaar met diepe meditatie of mindfulness.

Hoeveel behandelingen heb je nodig?

Dat is helemaal afhankelijk van de ernst van jouw angst klachten, hoe lang je de klachten al hebt en hoe je op de acupunctuur behandelingen reageert.

Maar je moet zeker rekenen op 6 behandelingen. Soms kan het zijn dat je meer behandelingen nodig hebt, vooral bij chronische klachten. De frequentie van de behandelingen bespreek je altijd met je acupuncturist.

Er bestaat altijd de mogelijkheid om na het afsluiten van een traject nog zogenaamde onderhoudsbehandelingen af te spreken. Zo kun je een terugval voorkomen.

Factoren die het aantal behandelingen beïnvloeden:

• Aard van de angstklachten (bijv. lichte spanning vs. paniekstoornis)
• Hoe lang de klachten al bestaan (hoe chronischer, hoe meer behandelingen meestal nodig)
• Algemene gezondheid en leefstijl
• Openheid voor de behandeling / placebo-effect
• Gebruik van andere therapieën (bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of medicatie)

Wat kun je verwachten?

• Na 3 tot 5 sessies merk je meestal of acupunctuur effect heeft op jouw angstklachten.
• Als er dan geen enkele verbetering is, is het zinvol om met de behandelaar te bespreken of doorgaan nuttig is.